Bu yazımızda K vitamini nedir, K vitamini nelerde var, günlük K vitamini ihtiyacı, K vitamininin eksikliği belirtileri gibi başlıklara değineceğiz.
K Vitamini Nedir?
K vitamini, kanın pıhtılaşmasında, kemik metabolizmasında ve kandaki kalsiyum seviyelerinin düzenlenmesinde rol oynayan yağda çözünen bir vitamin grubunu ifade eder.
Diğer birçok vitaminin aksine, K vitamini tipik olarak bir besin takviyesi olarak kullanılmaz.
Danimarkalı bilim insanı Henrik Dam tarafından keşfedildiği 1920’li yıllarda kan pıhtılaşmasındaki rolünden ötürü Koagülasyon (pıhtılaşma) vitamini olarak adlandırılmıştır.
K Vitamini Çeşitleri
K vitamini tek çeşit değildir, kaynağına göre 3 ana türden bahsedilebilir:
K1 vitamini (filokinon): yeşil yapraklı sebzelerde bol miktarda bulunur. kalın bağırsaktaki bakteriler K1’i depo formu olan K2 vitaminine dönüştürür. İnce bağırsakta emilerek yağ dokusu ve karaciğerde depolanır.
K2 vitamini (menakinon): Hayvan kaynaklarından alırız ve bağırsaklarımızdaki bakteriler az miktarda sentezler.
K3 vitamini (menadion): Sentetik analog, 3 kat daha potent (etkili). Sentetik K3 (menadion), karaciğer için toksik olduğu bilinmektedir ve artık kullanılmamaktadır.
K Vitamini Nelerde Var?
- Ispanak, pazı, brokoli, lahana, brüksel lahanası, karnabahar, kara lahana, kuşkonmaz, şalgam, pancar yaprağı, maydanoz, hindiba gibi bitkiler
- Bezelye, taze fasulye, soya ve meksika fasulyesi
- Domates
- Kırmızı ve beyaz et, ciğer ve böbrek gibi sakatatlar
- Yumurta
- Süt ve süt ürünleri
- Çilek, üzüm, kivi, böğürtlen, yaban mersini, avokado, incir, nar gibi meyveler
- Fındık, ceviz, kaju gibi kuru yemişler
K vitamini yağda çözünen bir vitamin türü olduğundan yukarıdaki zengin K vitamini kaynaklarının tereyağı, zeytinyağı gibi yağlarla bir arada tüketilmesi K vitamininin kullanılabilirliğini arttırır.
K vitamini Günlük Alım Dozu
K vitamini için önerilen yeterli vitamin alım miktarı yaşa ve cinsiyete bağlıdır. 19 yaş ve üstü kadınlar günde 90 mikrogram (mcg) tüketmeli ve erkeklerin 120 mcg alması gerekir. Yenidoğanlara normalde kafatasında ölümcül olabilecek kanamalardan korunmak için K vitamini enjeksiyonu yapılır.
K vitamini Eksikliği
K vitamini eksikliği nadiren görülür. Kistik fibroz, Çölyak ve Crohn hastalığı gibi uzun süreli antibiyotik kullanımı, ülseratif kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları, veya Warfarin gibi kan sulandırıcı ilaçlar ve diyaliz tedavisi ile de ortaya çıkabilir.
Yeni doğmuş bebeklerde;
- Anne sütünün K vitamini bakımından yetersiz olması,
- K vitamininin anne plasentasından bebeğe iyi bir şekilde transfer olmaması,
- Yeni doğmuş bebeklerde yaşamın ilk birkaç günlük döneminde vücut tarafından K2 vitamininin henüz üretilemiyor olması,
- Yeni doğmuş bebekte yaşamın ilk döneminde karaciğerin henüz yeterli ölçüde kullanılamıyor olması eksikliğe neden olabilir.
K vitamini eksikliği belirtileri nelerdir?
- Vücutta kesilen veya yaralanan bir bölgede kanın pıhtılaşmasının gecikmesine bağlı olarak aşırı kanama görülebileceği gibi vücudun herhangi bir yerinde yara veya kesik olmadan nedensiz kanamalar da meydana gelebilir.
- Ciltte kolay çürüme,
- Tırnak altlarında küçük kan pıhtılarının görülmesi,
- Vücut mukoza zarlarında kanamalar,
- Koyu siyah renge sahip veya bir miktar kan içeren dışkı yetişkinlerde görülen belirtiler arasındadır.
Bebeklerde K vitamini eksikliğini işaret eden belirtiler ise:
- Göbek kordonu bölgesinde kanama olması,
- Yüzde, ciltte, burunda, sindirim sisteminde veya vücudun farklı bir bölgesinde kanama olması,
- Sünnet yapılan bebekte iyileşmenin gecikmesi ve sürekli kanama olması,
- Ani beyin kanamaları gibi durumları içerebilir.
K vitamini eksikliği nasıl tedavi edilir?
K vitamini eksikliği uzun süre devam ettiğinde aşırı kanamalara ve bebeklerde de beyin kanamalarına yol açabilen önemli bir sorundur. Bunun yanı sıra teşhis edildikten sonra yapılacak uygulamalar ile K vitamini eksikliği tedavi edilebilir. Tedavi K vitamininin ağız yolu ile veya damar yoluyla takviye edilmesi şeklinde gerçekleştirilir. Takviyenin hangi şekilde yapılacağına, doz ve sıklığın nasıl olacağına hekim tarafından karar verilir.
İlgili İçerikler:
- Vitamin Takviyelerinin Güvenli Kullanımı – Vitaminlerin Alınabilecek Üst Miktarları
- Vitamin Türleri Nelerdir? Yağda Çözünen Vitaminler Nelerdir?
- E Vitamini Toksisitesi Nedir?
- Gebelikte Vitamin Almak İçin En İyi Zaman, Prenatal Vitamin
- Günlük C Vitamini İhtiyacınız Ne Kadar? C Vitamini İhtiyacı Nasıl Karşılanır?
Sağlık, ilaçlar, bitkiler ve daha birçok eşsiz konu üzerine güncel makalelerimizden haberdar olmak için sosyal medya hesaplarımızı takip etmeyi unutmayın.
