Equisetum (at kuyruğu, zemberek otu, ekliot), familyanın tek cinsidir. Yeryüzünde 25 kadar, memleketimizde ise 7 türü vardır. Çoğu nemli ve sulak yerlerde yetişen, hücre çeperi silis yönünden zengin çok yıllık bitkilerdir. Steril gövdeler dik, silindirik, oluklu, dallanmış ve yeşil renklidir; verimli olanlarda gövdenin ortası boştur, boşluğun etrafında iletim demetleri ile daha küçük hava boşlukları bulunur. Klorofil taşımaz, kırmızımsı renklidir, dallanmamıştır.
E.arvense (tarla atkuyruğu, kırkkilit); Trakya ve Anadolu’da orman altlarında, sulak yerlerde yaygın olarak yetişir. Önce verimli, sonra verimsiz sürgün olmak üzere iki çeşit sürgün meydana getirir.Steril bireylerin toprak üstü kısımları Herba Equiseti drogunu verir.Mineraller, silis (%5-15 kadar), saponin, flavonoidler, ekisetin ve nikotin taşır. İçerdiği potasyum tuzlarından dolayı diüretik etki gösterir. Ayrıca akciğer hastalıklarında (örn. tüberküloz) ve kırıkların tedavisinde kullanılmıştır.
Kırkkilit (At Kuyruğu) Otunun Potansiyel Faydaları Nelerdir?
Kırkkilit, uzun zamandır bitkisel bir ilaç olarak kullanılmaktadır ve mevcut bilimsel kanıtlar, bu potansiyel faydaların çoğunu desteklemektedir.
Kemik Sağlığı
Kemik metabolizması yoluyla, osteoklastlar ve osteoblastlar adı verilen kemik hücreleri, kemiklerin kırılmasına neden olabilecek dengesizlikleri önlemek için kemiklerinizi sürekli olarak yeniden şekillendirir. Osteoblastlar kemik sentezini yönetirken, osteoklastlar emilim yoluyla kemiği parçalar.
Bazı çalışmalar 1, at kuyruğu otunun osteoklastları inhibe edebileceğini ve osteoblastları uyarabileceğini göstermektedir. Bu, kemik kırılmaları ile sonuçlanan aşırı aktif osteoklastlarla karakterize edilen osteoporoz gibi kemik hastalıkları için yararlı olduğunu göstermektedir.
Araştırmacılar, bitkinin kemiği yeniden şekillendirme etkisinin büyük ölçüde yüksek silika içeriğinden kaynaklandığına inanmaktadır. Çoğu bitki bu kadar yüksek mineral konsantrasyonuna sahip değildir. Kemiklerde de bulunan silika, kollajen sentezini artırarak, kalsiyum emilimini ve kullanımını iyileştirerek kemik ve kıkırdak dokusunun oluşumunu, yoğunluğunu ve tutarlılığını geliştirir.
İdrar Söktürücü Etki
Diüretikler, idrarın vücudunuzdan atılmasını artıran maddelerdir. At kuyruğu otunun idrar söktürücü etkisi en popüler özelliklerinden biridir.
36 sağlıklı erkekte yapılan bir çalışmada2, kapsül formunda günlük 900 mg kurutulmuş at kuyruğu otu ekstresi almanın, klasik bir diüretik ilaca göre daha güçlü bir diüretik etkiye sahip olduğu belirlendi. Bu durum, bitkinin yüksek antioksidan, mineral ve tuz konsantrasyonlarına atfedildi.
Topikal Uygulamalarda Yaralar Üzerindeki Etkiler
Equisetum arvense merheminin topikal uygulamasının yara iyileşmesini desteklediği görülmektedir.
Doğum sırasında epizyotomi (doğumu kolaylaştırmak için atılan cerrahi bir kesi) geçiren 108 kadında yapılan 10 günlük bir çalışma3 % 3’lük at kuyruğu özü içeren bir merhem uygulamanın yara iyileşmesini desteklediğini ve ağrının hafifletilmesine yardımcı olduğunu göstermiştir. Çalışma ayrıca yara kızarıklığı, şişlik ve akıntının kontrol grubuna kıyasla önemli ölçüde iyileştiğini belirledi. Bilim adamları bu olumlu etkileri bitkinin silis içeriğinden kaynaklandığını düşünmektedir.
Deney hayvanları ile yapılan çalışmalarda4, % 5 ve % 10’luk at kuyruğu otu özü içeren merhemlerle tedavi edilenler, kontrol gruplarına kıyasla % 95-99’luk bir yara kapanma oranı ve daha fazla cilt yenilenmesi göstermiştir.
Ek olarak kırkkilit özü; tırnakta deformitelerine neden olan tırnak sedefi tedavisi için kullanılabilir.
Yine de, bu faydaları doğrulamak için kırkkilit bitkisinin yara iyileşmesi ve tırnak sağlığı üzerindeki doğrudan etkisi üzerine araştırmalara ihtiyaç vardır.
Saç Uzaması Üzerindeki Etkiler
Araştırmalar, at kuyruğu otunun muhtemelen silis ve antioksidan içeriği sayesinde saçlar için de fayda sağlayabileceğini göstermektedir.
Antioksidanlar mikro inflamasyonu ve serbest radikallerin neden olduğu saç liflerinin yaşlanmasını azaltmaya yardımcı olur ve saç liflerindeki daha yüksek silikon içeriği, daha düşük saç dökülmesi oranının yanı sıra parlaklığın artmasıyla sonuçlanabilmektedir.
3 ay süren bir çalışma5; saç incelmesi olan kadınlarda, kuru at kuyruğu otu ve diğer bileşenleri içeren bir kapsül almanın, kontrol grubuna kıyasla saç büyümesini ve gücünü artırdığını belirledi.
Bununla birlikte çoğu çalışma, birden fazla saç uzatma bileşiğinin bir karışımına odaklandığından, tek başına at kuyruğunun etkilerine ilişkin araştırmalar hala sınırlıdır.
Yan Etkiler ve Önlemler
Çoğu bitkisel takviyede olduğu gibi hamilelikte ve doğum sonrasında kullanılmalıdır. Bitki, HIV tedavisi için reçete edilen antiretroviral ilaçlarla birlikte tüketildiğinde ilaç-bitki etkileşimlerine neden olabilir.
Ayrıca bitki nikotin içermektedir. Bu nedenle, nikotin alerjiniz varsa veya sigarayı bırakmak istiyorsanız bundan kaçınmalısınız.
At kuyruğu çayı kaynaklı, pankreatit veya pankreas iltihabı gösteren 56 yaşında bir kadının çayı içmeyi bıraktığında semptomların durduğu gözlemlenmiştir.
Son olarak, at kuyruğu otu bir tiaminaz aktivitesine sahiptir. Tiaminaz; tiamin veya B1 vitaminini parçalayan bir enzimdir. Bu nedenle, uzun süreli at kuyruğu alımı veya düşük tiamin seviyesine sahip kişiler (alkol kötüye kullanım bozukluğu olan kişiler gibi) tarafından alımı , B1 vitamini eksikliklerine yol açabilir.
Sağlık, ilaçlar, bitkiler ve daha birçok eşsiz konu üzerine güncel makalelerimizden haberdar olmak için sosyal medya hesaplarımızı takip etmeyi unutmayın.
1 J. Costa‐Rodrigues, S. C. Carmo, J. C. Silva, and M. H. R. Fernandes“Inhibition of human in vitro osteoclastogenesis by Equisetum arvense” Cell Prolif. 2012 Dec; 45(6): 566–576. doi: 10.1111/j.1365-2184.2012.00848.x
3 Azam Asgharikhatooni, Soheila Bani, Shirin Hasanpoor,Sakineh Mohammad Alizade, Yousef Javadzadeh(2015). “The Effect of Equisetum Arvense (Horse Tail) Ointment on Wound Healing and Pain Intensity After Episiotomy: A Randomized Placebo-Controlled Trial” Iran Red Crescent Med J. 2015 Mar; 17(3): e25637. doi: 10.5812/ircmj.25637
