Çevremizde vücudumuzu istila etmek ve bizi hasta etmek için yarışan birçok patojen var. Neyse ki, bağışıklık sistemimiz bizi korumak için güçlü bir ordu toplayabilir. Bu sistemi kendi kişisel süper kahraman ekibiniz olarak düşünebilirsiniz. Makalenin devamında; antikor nedir, antijen nedir, antikor tipleri nelerdir, antikor türleri nelerdir, hafıza hücreleri nedir, bellek hücresi nedir, hangi lenfositler hafıza hücresine dönüşür gibi sorulara cevap vermeye çalışacağız.
Antikor Nedir? Antijen Nedir?
Antikorlar bu sistemin en güçlü mühimmatları arasındadır. İmmünoglobulinler veya Ig’ler olarak da adlandırılan bir protein ailesidir.
Bu antikorların görevi, “yabancı” proteinleri, yani vücuda ait gibi görünmeyen proteinleri bulmak ve onlara saldırmaktır.
Bu yabancı istilacılar vücudun tanımadığı maddeler içerir. Antijen olarak bilinen bu maddeler bakteri, virüs veya diğer patojenlerin parçaları olabilir. Polen ve alerjiye neden olan diğer şeylerin de antijenleri olabilir.
Hangi Lenfositler Hafıza Hücresine Dönüşür?
Antijenler, belirli beyaz kan hücrelerinin dışına bağlanır. Bu hücreler B hücreleri (B lenfositler) olarak bilinir. Antijenin bağlanması B hücrelerinin bölünmesini tetikler. Bu onların plazma hücrelerine ve bellek B hücresine dönüşmesine neden olur. Plazma hücreleri daha sonra milyonlarca antikor salgılar. Bu antikorlar, vücudun kan ve lenf sistemlerinde dolaşarak bu antijenlerin kaynağını arar.
Bir antikor, antijeni tespit ettiğinde ona tutunur. Bağışıklık sistemini istilacı virüs, bakteri veya diğer yabancı hücreyi yok etmek için daha fazla antikor üretmesi için uyarır.
Antikor Tipleri Nelerdir? Antikor Türleri Nelerdir?
İmmünoglobülin Tipleri Nelerdir?
Beş ana antikor türü vardır. Her birinin farklı bir görevi vardır:
1. IgM antikorları, bağışıklık hücreleri bir antijeni tanır tanımaz görev yaparlar. Enfeksiyon bölgesine ilk giden ve bir miktar koruma sağlayan antikorlardır. Yine de uzun süre görev yapmazlar. Bunun yerine, vücudu IgG antikorları gibi yeni bir tip üretmesi için tetiklerler.
2. IgG antikorlar az önce bahsettiğimiz, antijenlere “yapışan” antikorlardır. Bunlar kanda dolaşan ve enfeksiyonla savaşmaya devam edenlerdir.
3. IgA antikorları ter, tükürük ve gözyaşı gibi vücut sıvılarında bulunur. İstilacıları hastalığa neden olmadan durdurmak için antijenleri yakalarlar.
4. IgD antikorları, B lenfositlerin yüzeyinde bulunur.
5. IgE antikorları, antijenler veya alerjenler tarafından uyarılır . (Alerjenler, bağışıklık sistemini uygunsuz bir şekilde aşırı hıza girmesi için tetikleyen maddelerdir). Polen, yer fıstığı gibi birçok maddenin içindeki belirli proteinler alerjen olabilir.
IgE antikorları hızlı hareket eder, bağışıklık sistemini tetiklerler. Alerjik reaksiyonunuz olduğunda burnunuzun akmasına veya cildinizin kaşınmasına neden olan şeyler bunlardır.
Hafıza Hücreleri Nedir? Bellek Hücreleri Nelerdir?
Hafıza hücreleri bağışıklık sisteminin özel bir parçasıdır. Antikorlar üretirler ve spesifik antijenleri hatırlarlar. Aktive edildiğinde, yeni bir antikor üretimi döngüsü başlatırlar ve her seferinde bu döngüyü nasıl yaptıklarını hatırlarlar.
Yani bir kez su çiçeği , kabakulak veya kızamık gibi bir hastalık geçirdiğinizde, o enfeksiyonu tekrar görürlerse her zaman daha fazla antikor yapmaya hazır bazı hafıza hücrelerine sahip olursunuz.
Aşılar, size bazı virüslerin veya bakterilerin (genellikle zararlı kısımlardan yoksun olan bir parçası) zayıflamış bir versiyonunu vererek bu süreci daha hızlı hale getirir. Aşılar bu şekilde; bağışıklık sisteminizin, sizde hastalığa neden olmadan önce patojeni tanımasına yardımcı olur. İçerisinde bulunduğumuz bu COVID-19 pandemisi döneminde aşı olmanız bu yüzden önemlidir.
Tüm süper kahramanlar gibi, bağışıklık hücreleri de süper kötülerle uğraşmak zorunda kalır. Bazı bağışıklık hücreleri bu göreve uygun olmayabilir.
Bazı mikropların, antikorları kandırmak için geliştirdikleri yollar vardır. Grip gibi şekil değiştiren virüsler o kadar sık değişir ki bağışıklık sistemi buna ayak uyduramaz. Bu nedenle bilim insanlarının her yıl yeni bir grip aşısı geliştirmesi gerekiyor. Ancak çoğu durumda bağışıklık sisteminiz, vücudunuzu istila eden ve sizi hasta etmekle tehdit eden mikropları ve diğer antijen yapıcıları tespit etme ve yok etme konusunda çok iyidir.
İlgili içerikler:
- Covid-19’a Karşı Bağışıklık 6 Ay Sürebilir Mi? SARS-CoV-2’ye Özgü T Hücreleri ve Bağışıklık
- Monoklonal Antikorlar Covid-19’dan Korunmayı Sağlayabilir
- Tetanoz Aşısı Hangi Durumlarda Yapılır? Hangi Yaralarda Tetanoz Olur? Hangi Yaralanmalarda Tetanoz Aşısı Yapılır?
- Koronavirüs Mutasyonları: Koronavirüs Çeşitleri Nelerdir? Mutasyonlu Virüs, Mutasyonlu Koronavirüs Daha Mı Tehlikeli? Aşılar Mutasyonlu Virüse Karşı Etkili Mi?
- Bağışıklama (Immunization) Nedir? Aşı Uygulamaları Tarihçesi, Genişletilmiş Bağışıklama Programı
- Koronavirüs Aşısı: Nanopartikül İçerikli Geleceğin Korona Aşısı
Sağlık, ilaçlar, bitkiler ve daha birçok eşsiz konu üzerine güncel makalelerimizden haberdar olmak için sosyal medya hesaplarımızı takip etmeyi unutmayın.
Kaynak: Science News, Amgen Science
