Çoğu yetişkin, her 4 ila 6 yılda bir kolesterol testi yaptırmalıdır. Bunun nedeni birçok yetişkinin, kalp hastalığı ve felç ile bağlantılı yüksek kolesterol tiplerine sahip olmasıdır.
Kolesterol, vücudunuzun düzgün çalışması için ihtiyaç duyduğu mumsu, yağ benzeri bir maddedir. İhtiyacı olan hücrelere ulaşmak için kan dolaşımınızda hareket eder. Hücreleriniz, hormon yapmak ve yağlı yiyecekleri sindirmek gibi birçok önemli işlev için kolesterol kullanır.
Yüksek Kolesterol Seviyeleri Vücüdunuzu Nasıl Etkiler?
Ancak kanınızda bulunan çok fazla kolesterol, kan damarlarında plak adı verilen mumsu birikime neden olabilir. Oakland UCSF Benioff Çocuk Hastanesi’nden kolesterol uzmanı Dr. Ronald Krauss, “Bu plaklar sonunda iltihaplanıp parçalanarak pıhtıya yol açabilir” diyor.
Bir pıhtı, kalpteki bir arterden kan akışını engellerse, kalp krizine; ya da bu, beynin atardamarında meydana gelirse, felce neden olabilir.
Kolesterol, kan dolaşımında lipoproteinler adı verilen parçacıklarda dolaşır. Farklı etkilere sahip farklı lipoproteinler türleri vardır.
Düşük yoğunluklu lipoproteinler veya LDL’ler plaklara katkıda bulunur. LDL kolesterol bazen “kötü” kolesterol olarak da adlandırılır.
Krauss, “Birçok insanın kanında bu LDL partiküllerinden çok fazla var” diyor. Çalışmalar, LDL kolesterol seviyelerini düşürmenin kalp hastalığını ve felç riskini azalttığını göstermektedir.
Yüksek Kolesterol Seviyelerine Ne Sebep Olur?
Yüksek LDL kolesterolün en yaygın nedeni sağlıksız bir yaşam tarzıdır. Fazla vücut ağırlığı ve çok fazla hayvansal yağ yemek, LDL kolesterol seviyelerindeki artış ile bağlantılıdır. Ebeveyninizden miras aldığınız genler, diğer tıbbi durumlar ve bazı ilaçlar da yüksek kolesterole neden olabilir.
“İyi” kolesterolü de duymuş olabilirsiniz: yüksek yoğunluklu lipoproteinler veya HDL olarak da adlandırılabilir. HDL parçacıkları kolesterolü emer ve karaciğere taşır. Karaciğer daha sonra vücuttan atar. Bu nedenle bilim adamları, daha önce HDL kolesterol düzeylerini yükseltmenin kalp hastalığı ve felç riskini azaltabileceğini düşünüyorlardı.
Ancak son araştırmalar, HDL kolesterolün bazı insanlarda diğerlerinden daha iyi çalıştığını göstermektedir.
Klinik araştırmalar, HDL kolesterolü yükseltmeyi amaçlayan ilaçların kalp krizi riskini azalttığına dair bir kanıt bulamadı. HDL hakkında hâlâ öğrenilecek çok şey var.
Kolesterol Testi
Laboratuvar testleri, kanınızdaki farklı kolesterol türlerini ölçebilir. Ne sıklıkla test yaptırmanız gerektiği, yaşınıza ve ailenizdeki yüksek kolesterol veya kalp hastalığı geçmişi dahil olmak üzere diğer risk faktörlerine bağlıdır.
Kötü Kolesterol (LDL) Seviyeleri Nasıl Azalır?
Testler yüksek düzeyde LDL kolesterolünüz olduğunu gösteriyorsa, doktorunuz ek testler isteyebilir. Kalp sağlığına uygun bir beslenme düzenine girerek, fiziksel olarak aktif olarak ve fazla kilolarınızı vererek LDL seviyelerinizi düşürmeyi deneyebilirsiniz.
Bazı insanlar için yaşam tarzı değişiklikleri LDL kolesterolü düşürmek için yeterli değildir. Biyolojik yapınız da kolesterol birikimi üzerinde güçlü bir etkiye sahip olabilir. Bu durumlarda, statin olarak bilinen bir ilaç türü olağan tedavidir. Doktorlar statinleri diğer ilaçlarla birlikte reçete edebilir.
LDL kolesterolünüz çok yüksekse, aile üyelerinizin de test edilmesi önemlidir. Genleriniz sizi yüksek kolesterol riskine sokarsa, yakın akrabalarınız da benzer bir riske sahip olabilir.
Doktorunuzla kolesterol seviyeniz için test yaptırma hakkında konuşun. Sağlıklı yaşam tarzı değişikliklerinin sadece kolesterol seviyelerini düşürmekle kalmayıp aynı zamanda birçok uzun vadeli yararı da beraberinde getirdiğini unutmayın.
Sağlık, ilaçlar, bitkiler ve daha birçok eşsiz konu üzerine güncel yazılarımızdan haberdar olmak için Instagram ve Facebook hesaplarımızı takip etmeyi unutmayın.
Kaynak: https://newsinhealth.nih.gov/2019/02/control-your-cholesterol
