Hiç tek yumurta ikizleriyle tanıştınız mı? Onları ayırt etmekte zorlanmanız normaldir. İkizler, sizin göremediğiniz yönlerden de benzerdir. Bu durum ikizleri, sağlık ve hastalıkların incelenmesinde önemli bir noktaya getirmektedir.
Ailelerde birçok sağlık durumu vardır. Ebeveynlerinizin veya kardeşlerinizin bir hastalığı varsa, buna sahip olma ihtimaliniz artar. Bunun nedeni birçok geni paylaşıyor olmanızdır.
Genler, ebeveynlerinizden miras aldığınız DNA uzantılarıdır. Hastalık kapma riskiniz gibi özellikleri tanımlarlar. Ancak bu, hastalığa yakalanacağınız anlamına gelmez. Ne kadar fiziksel aktivitede bulunduğunuz, diyetiniz ve yaşam tarzınız gibi diğer birçok faktör hastalık riskinizi etkileyebilir.
İkizler ve Hastalıkların Araştırılması
Tek yumurta ikizleri aslında yaşamları boyunca doğal bir deney yapar. Büyürken pek çok şeyi paylaşırlar: aynı DNA, annelerinin rahmi, aynı ev ortamı ve aynı ebeveynler… Ancak yaşlandıkça ve ayrı hayatlar yaşamaya başladıkça, daha benzersiz ortamlara maruz kalırlar. Bu, bilim insanlarının yaşlandıkça ikizlerin sağlığı ve yaşam tarzları arasındaki farklılıklara bakmalarını sağlar.
Güney Kaliforniya Üniversitesi’nde kronik hastalık uzmanı olan Dr. Thomas Mack, “Hastalık açısından farklı olan tek yumurta ikizlerinin, bu hastalıkların nedenlerini bulup bulamayacağımızı görme potansiyeli var” diyor. Bunun nedeni, aynı DNA’yı paylaşsalar bile her iki ikizin de her zaman hastalığa yakalanmamasıdır.
Tek yumurta ikizleri döllenmiş bir yumurta iki özdeş döllenmiş yumurtaya bölündüğünde ortaya çıkar. İki yumurta aynı genleri paylaştığından, tek yumurta ikizleri her zaman aynı cinsiyettedir ve aynı fiziksel özelliklere sahiptir.
Diğer tür ikizlere çift yumurta ikizleri denir. Çift yumurta ikizleri, aynı anda iki farklı sperm tarafından döllenen iki ayrı yumurtadan gelir. Bu ikizler, ebeveynlerinin genlerinin farklı karışımlarını alırlar, bu nedenle aynı yaşta olmaları dışında normal kardeşler gibi görünürler.
Meme Kanseri ve Risk Faktörleri
Araştırmacılar, kadınları meme kanseri için daha yüksek riske sokan şeyin ne olduğunu anlamak için ikizler üzerinde çalışıyor. Bir kişinin neden kanser olurken, diğerinin olmadığı açık değildir. Ekip; tek yumurta ikizleri, çift yumurta ikizleri ve normal kardeşler arasındaki farklılıklara bakıyor.
Mack, “Meme kanseri için ilk bebeğinizin doğduğu yaş, ilk adet yaşı, menopoz yaşı ve alkol içip içmediğiniz gibi birkaç ortak risk faktörü vardır” diye açıklıyor.
Çalışmalar, çift yumurta ikizlerinin ve normal kardeşlerin benzer risk modellerine sahip olduğunu buldu. Ancak bilinen risk faktörleri, tek yumurta ikizlerinden birinin neden meme kanserine yakalandığını ve diğerinin neden olmadığını açıklayamıyordu.
Mack, “Hastalıktan etkilenen bir ikiz ile etkilenmeyen diğer ikiz arasında hangi çevresel şeylerin fark yarattığını bilmek istiyoruz” diye açıklıyor. Ekibi, ikizleri incelemenin meme kanseri için yeni risk faktörlerini ortaya çıkarmaya yardımcı olacağını umuyor.
İkiz olsanız da olmasanız da, ailenizin sağlık geçmişini bilmek sağlığınız için önemlidir. Ailenizde görülen hastalıklar için risk faktörlerini nasıl azaltacağınız konusunda size yardımcı olur.
Sağlık, ilaçlar, bitkiler ve daha birçok eşsiz konu üzerine güncel yazılarımızdan haberdar olmak için Instagram ve Facebook hesaplarımızı takip etmeyi unutmayın.
Kaynak: Hamilton AS, Mack TM.”Puberty and genetic susceptibility to breast cancer in a case-control study in twins“. N Engl J Med. 2003 Jun 5;348(23):2313-22. PMID: 12788995. https://newsinhealth.nih.gov/2019/10/family-health-matters
