Yemek yeme isteği, özellikle de canımızın bazı yiyecekleri çekmesi neredeyse her gün başımıza gelen bir olaydır. Görmezden gelmek zordur ve tipik olarak belirli bir tür yiyecek için yoğun veya acil bir istekle tezahür eder. İstenen yiyecek kişiden kişiye değişiklik gösterecektir.
Yiyecek istekleri, fiziksel veya zihinsel olmak üzere çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Bazı durumlarda, altta yatan bir durumun işareti de olabilirler ve göz ardı edilmemeleri gerekir.
Bu yazımızda, canınızın bazı yiyecekleri çekmesinin ne anlama gelebileceğini ve bunların arkasındaki olası nedenleri inceleyeceğiz.
Yemek Yeme İsteği
Yiyecek istekleri, genellikle iki ana kategoriye ayrılabilen birkaç faktörden kaynaklanabilir: fiziksel ve zihinsel. Bunların farkında olmak, hangi faktörlerin özellikle arzunuzu tetiklediğini belirlemenize yardımcı olabilir.
Fiziksel Nedenler
Leptin ve grelin dengesizlikleri : Açlık ve tokluk hormonlarındaki bir dengesizlik, bazı kişilerin diğerlerinden daha fazla yemek isteği yaşamasına neden olabilir.
Gebelik : Hamilelikteki hormonal değişiklikler, koku ve tat reseptörlerinizi etkileyerek daha yoğun istek duymanıza neden olabilir.
Premenstrüel sendrom (PMS) : Adet döneminizden hemen önce ortaya çıkan östrojen ve progesteron hormonlarındaki değişiklikler, özellikle karbonhidrat açısından zengin yiyecekler için istekleri yoğunlaştırabilir.
Uyku eksikliği : Çok az veya düşük kaliteli uyku, açlık, tokluk ve uykudan uyanma döngülerini düzenlemekten sorumlu olan hormon düzeylerinizi bozabilir ve özellikle akşamları yiyecek isteklerini yoğunlaştırabilir.
Besin değeri düşük bir diyet : Protein ve lif gibi besinler tok hissetmenize yardımcı olacaktır. Bu besin maddelerince düşük olan bir diyet ile besleniyorsanız yeterince kalori tüketmiş olsanız bile aç hissetmeniz veya istek duymanız olasıdır.
Yetersiz sıvı tüketimi : Çok az sıvı tüketmek, bazı insanlarda açlık veya isteklilik duygularını yoğunlaştırabilir.
Bağırsak floranız : Bağırsağınızda bulunan bakteri türünün, sahip olabileceğiniz isteklerin sıklığını ve türünü etkileyebileceğine dair bazı kanıtlar vardır. Ancak, bu bağlantıyı doğrulamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Fiziksel aktivite : Fiziksel aktivite seviyenizdeki artış, sadece daha fazla yürüyerek bile olsa, yiyecek isteklerini azaltmaya yardımcı olabilir. Benzer şekilde, genellikle yaptığınızdan daha az hareket etmek, daha fazla yemek isteği yaşamanıza neden olabilir.
Yüksek oranda işlenmiş gıdalar : Eklenmiş yağ ve şeker bakımından zengin, yüksek oranda işlenmiş gıdaların bağımlılık benzeri semptomlara neden olabileceğine ve buna bağlı olarak muhtemelen istekleri artırabileceğine dair bazı kanıtlar vardır.
İstediğiniz yiyecekleri yeme sıklığınız : Daha az sıklıkta arzu edilen bir yiyeceği yemek, o yiyeceğe olan özleminizi azaltmada, o yiyeceğin küçük bir bölümünü, onu her canınız çektiğinde yemekten daha etkili olabilir.
Zihinsel Nedenler
Stres : Stres, kortizol hormonu seviyenizi artırabilir. Yüksek kortizol seviyeleri; açlık, yiyecek isteği veya aşırı yeme davranışları olasılığı ile bağlantılı olabilir.
Kişiliğiniz : Daha dürtüsel ve kişiliğe bağlı olarak; bazı durumları bağımlılık derecesinde benimseyebilecek kişilerde yeme istekleri yaşanma olasılığı daha yüksek olabilmektedir.
Yeme bağlamı : Beyniniz belirli bir yemeği yemeyi belirli bir bağlamla ilişkilendirebilir – örneğin patlamış mısır ve bir film. Bu, bir dahaki sefere aynı bağlam ortaya çıktığında o belirli yiyeceği arzulamanıza neden olabilir.
Ruh haliniz : Bazı ruh halleri, belirli yiyecekler için istekleri tetikleyebilir. Örneğin, olumsuz ruh halleri genellikle tatlı yiyecekler için istek uyandırıyor gibi görünüyor.
Canınızın Yiyecek Çekmesi Besin Eksikliğinin Bir İşareti Midir?
Aşermenin, vücudunuzun belirli besinlerden yoksun olduğuna dair bir işaret olduğu inancı yaygındır. Yine de, bu teori şu anda birkaç nedenden dolayı bilim tarafından desteklenmemektedir.
Örneğin, tuzlu yiyecek istekleri bazı durumlarda sodyum eksikliğinden kaynaklanabilir. Bununla birlikte, tuzlu yiyecekler isteyen çoğu insan sodyum eksikliği yaşamamaktadır.
Bu besin eksikliği teorisine dayanarak, iştahın çoğunun meyveler, sebzeler, kepekli tahıllar veya baklagiller gibi besin açısından zengin, minimum düzeyde işlenmiş gıdalar için olmasını beklersiniz. Yine de gerçekte, çoğu istek; ilave yağ, şeker veya tuz bakımından zengin yüksek oranda işlenmiş yiyecekler gibi düşük besin değeri olan yiyecekler için olma eğilimindedir.
Araştırmalar, erkeklerin ve kadınların farklı yiyecekleri isteme eğiliminde olduğunu göstermektedir. Örneğin, kadınların tatlı yiyecekleri arzulaması daha olasıyken, erkeklerin iştah açıcı yiyecekleri arzulaması daha olasıdır.
Son olarak araştırmalar, belirli yiyecekleri ne kadar az yerseniz, onları isteme olasılığınızın o kadar düşük olduğunu gösteriyor. Bununla birlikte, istek bu yiyeceklerin düşük miktarda alımıyla başlamışsa, tam tersi bir etkinin olmasını beklersiniz.
