Sumak, Akdeniz ve Orta Doğu mutfaklarında popüler bir malzemedir. Ayrıca bitkisel ilaç uygulamalarında da tedavi amaçlı olarak kullanılıyor.
Sumak Nedir?
Sumak, Anacardiaceae olarak bilinen bir bitki ailesine ait çeşitli çiçekli çalıdır. Bilimsel adı Rhus coriaria‘dır. Bu ailenin diğer ortak üyeleri arasında kaju ve mango bitkileri bulunur. Subtropikal ve ılıman iklimlerde büyür; Akdeniz, Asya ve Afrika’nın çeşitli kısımları da dahil olmak üzere tüm dünyada yetişir.
Hepsi Rhus cinsine ait olan 200’den fazla farklı sumak türü vardır. Bununla birlikte, Rhus coriaria insanların yemek pişirme ve bitkisel ilaçlar için en sık yetiştirdiği çeşittir. Ürettiği büyük, yoğun, parlak kırmızı, bezelye büyüklüğünde meyve kümeleriyle karakterizedir.
Çay yapmak için taze meyveleri demlenebilir, ancak daha çok bitkisel takviye veya yemeklik baharat olarak kullanmak için kurutulur ve toz haline getirilir.
Sumak baharatı zehirli sumak ile karıştırılmamalıdır. Zehirli sumak ilişkili olsa da, farklıdır. Beyaz renkli meyve verir ve zehirli sarmaşık veya zehirli meşe ağacındakine benzer alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
Potansiyel Faydaları
Sumak iyi bir yemek baharatı olarak bilinse de yüzyıllardır geleneksel bitkisel ilaç uygulamalarında da kullanılmıştır. Sumağın insanlar üzerindeki etkilerine dair bilimsel kanıtlar azdır. Bununla birlikte, bazı araştırmalar, potansiyel sağlık yararları olabileceğini düşündürmektedir.
Önemli besinler içerir
Sumağın tam besin profili büyük ölçüde bilinmemektedir, ancak bazı araştırmalar bir dizi faydalı besin içerdiğini öne sürmektedir. Bunlar arasında lif, sağlıklı yağlar ve bazı temel vitaminler bulunur.
2014 yılında yapılan bir analiz, kurutulmuş sumağın yaklaşık %71 karbonhidrat, % 19 yağ ve %5 proteinden oluştuğunu göstermektedir. İçerdiği yağın çoğu , oleik asit ve linoleik asit olarak bilinen iki belirli yağ türünden gelir.
Oleik asit, genellikle kalp sağlığı ile ilişkili bir tür tekli doymamış yağdır. Aynı zamanda zeytin ve avokado da dahil olmak üzere diğer yaygın bitki bazlı yiyeceklerde bulunan birincil yağdır.
Göz atın :
- Avokado Yağının Faydaları Nelerdir? Avokado Yağı Nasıl Kullanılır?
- Zeytinyağı ve Diğer Bitkisel Yağlar Arasındaki Farklar Nelerdir? Hangi Yağ Daha Sağlıklı?
- Zeytinyağı Egzamaya İyi Gelir Mi? Egzama İçin Kullanılabilecek Doğal Yağlar Hangileridir?
- Zeytinyağı Kilo Vermede Etkili Midir? Zeytinyağının Faydaları Nelerdir?
Linoleik asit, sağlıklı cilt ve hücresel zarların korunmasında rol oynayan temel bir çoklu doymamış yağ türüdür.
2004 yılında taze sumak meyvesinin kimyasal analizi, %14’ünden fazlasının sindirim sağlığını destekleyen bir besin maddesi olan liften oluştuğunu gösteriyor.
Sumağın kesin mikro besin içeriği hakkında çok az veri var, ancak bazı araştırmalar, en azından eser miktarda C, B6, B1 ve B2 vitaminleri dahil olmak üzere birkaç temel besin içerdiğini gösteriyor.
Zengin antioksidan içeriğine sahiptir
Sumak, birçok antioksidan bileşik bakımından zengindir. Uzmanlar, bunun sumak’ın geniş terapötik potansiyelinin birincil nedeni olabileceğine inanıyor.
Sumak, tanenler, antosiyaninler ve flavonoidler dahil olmak üzere güçlü antioksidan aktiviteye sahip çok çeşitli kimyasal bileşikler içerir.
Antioksidanlar, hücrelerinizi hasardan korumak ve vücuttaki oksidatif stresi azaltmak için çalışırlar. Sumak gibi gıdalardaki antioksidanların iltihabı azaltmada rol oynayabileceğine dair kanıtlar da var. Kalp hastalığı ve kanser gibi iltihaplı hastalıkları önlemeye yardımcı olabilirler.
Kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olabilir
Bazı araştırmalar, sumağın tip 2 diyabetli kişilerde kan şekerini yönetmek için etkili bir araç olabileceğini öne sürüyor.
Diyabetli 41 kişiyle 2014 yılında yapılan bir çalışmada, sumak takviyesi alan grubun, plasebo alanlara kıyasla, ortalama kan şekeri ve antioksidan seviyelerinin önemli ölçüde iyileştiği görüldü.
Kas ağrılarını hafifletebilir
2016 yılında yapılan bir araştırmada, 40 sağlıklı insana sumağın kas ağrısını hafifletme potansiyelini araştırmak için sumak içeren bir içecek ve plasebo veriliyor.
4 haftalık çalışmanın sonunda, sumak içeceği alan grup, plasebo içeceği alan gruba kıyasla önemli ölçüde daha az egzersize bağlı kas ağrısı bildirdi.
Bu sonuçlar umut verici olsa da, insanların daha büyük popülasyonlarda kas ağrısını hafifletmek veya egzersiz performansını desteklemek için sumağı nasıl kullanabileceklerini anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Olası Yan Etkiler ve Güvenlik Önlemleri
Sumak, güvenlik açısından iyi bir geçmişe sahiptir ve mevcut klinik araştırmalarda herhangi bir advers reaksiyon bildirilmemiştir.
Bununla birlikte, sumak kaju ve mango ile ilgili olduğundan, bu yiyeceklere alerjisi olan kişiler, herhangi bir potansiyel alerjik reaksiyondan kaçınmak için sumaktan uzak durmak isteyebilirler.
Sumak kan şekerini düşürebileceğinden, kan şekerini düşüren ilaçlar alıyorsanız da önerilmez.
Dahası, sumak ile zehirli sumağı karıştırmamanız çok önemlidir. Zehirli sumak veya Toxicodendron vernix, yenilebilir sumak bitkisinin ürettiği kırmızı renkli meyvelerin aksine beyaz renkli meyveler üretir. Ciltte iltihaplı, kaşıntılı kurdeşenlere neden olabilir.
Sağlık, ilaçlar, bitkiler ve daha birçok eşsiz konu üzerine güncel yazılarımızdan haberdar olmak için Instagram ve Facebook hesaplarımızı takip etmeyi unutmayın.
