Skolyoz, omurganın yana doğru anormal eğriliğidir. Bir kişinin omurgasının normal şekli, omzun üst kısmında bir kavis ve sırtın alt kısmında bir kavis içerir. Omurganız bir yandan diğer yana kıvrıksa veya “S” veya “C” şeklindeyse, skolyozunuz olabilir.
Skolyoz vakalarının yaklaşık yüzde 80’inin tanımlanabilir bir nedeni yoktur. Durum genellikle bir çocuğun hayatının ilk yedi yılında teşhis edilir. Tam olarak belirlenebildikleri zaman yaygın nedenler şunlardır :
- Doğum kusurları
- Nörolojik anormallikler
- Genetik koşullar
Yaygın Skolyoz Türleri Nelerdir?
Skolyozun en büyük kategorisi, kesin bir nedeni olmayan vakaları ifade etmek için kullanılan bir terim olan idiyopatik skolyozdur. İdiyopatik skolyoz, yaş gruplarına göre ayrılır. AANS’ye göre bunlardan adolesan idiyopatik skolyoz en yaygın olanıdır.
Doktorlar, skolyoz vakalarının tahmini yüzde 20’sinin nedenini belirler. Bunlar, aşağıdakiler dahil farklı skolyoz türlerinden oluşur :
- Konjenital : Doğumda omurga deformitelerinin belirgin olduğu
- Nörolojik : Sinir anormallikleri omurgadaki kasları etkilediğinde
Skolyoz ayrıca yapısal veya yapısal olmayan olarak kategorize edilebilir. Yapısal skolyozda omurganın eğriliği bir hastalık, yaralanma veya doğum kusurundan kaynaklanır ve kalıcıdır. Yapısal olmayan skolyoz, düzeltilebilen geçici eğrilikleri tanımlar.
Belirtiler
Belirtiler, skolyozun derecesine göre değişir. Skolyoz ile ilişkili yaygın semptomlar şunlardır :
- Bir omuzda diğerinden daha yüksek bir omuz bıçağı
- Bir omuzda diğerinden fazla dışarı çıkan bir omuz bıçağı
- Kalçada anormal görünüm
- Omurga eğriliği
- Göğüste daralan alan nedeniyle solunum sorunları
- Sırt ağrısı
Skolyoza Ne Sebep Olur?
Skolyozun nedeni genellikle belirlenemez. Doktorların tanımlayabileceği yaygın nedenler şunlardır :
- Serebral palsi : Hareketi, öğrenmeyi, duymayı, görmeyi ve düşünmeyi etkileyen bir grup sinir sistemi bozukluğu
- Kas distrofisi : Kas zayıflığına neden olan bir grup genetik bozukluk
- Spina bifida gibi bir bebeğin omurga kemiklerini etkileyen doğum kusurları
- Omurga yaralanmaları veya enfeksiyonları
Ailesinde skolyoz öyküsü olan kişilerin durumu geliştirme olasılığı daha yüksektir. Ayrıca kızların erkeklerden daha şiddetli bir skolyoza sahip olma olasılığı daha yüksektir.
Skolyoz Nasıl Teşhis Edilir?
Omurganızın fiziksel muayenesi, skolyozunuz olup olmadığını görmek için doktorunuzun attığı ilk adımdır. Doktorunuz ayrıca omurganıza daha yakından bakmak için bazı görüntüleme testleri isteyebilir.
Fiziksel Testler
Kollarınız yanlarınızda dururken doktorunuz sırtınızı gözlemler. Omurga eğriliğini ve omuzlarınızın ve bel bölgenizin simetrik olup olmadığını kontrol eder.
Daha sonra, doktorunuz sırtınızın üst ve alt kısmında herhangi bir eğrilik olup olmadığını görmek için öne doğru eğilmenizi isteyecektir.
Görüntüleme Yöntemleri
Doktorunuzun skolyoz teşhisi için isteyebileceği görüntüleme testleri şunlardır :
Röntgen : Bu test sırasında, omurganızın bir resmini oluşturmak için az miktarda radyasyon kullanılır.
MRI taraması : Bu test, kemiklerin ve onları çevreleyen dokunun ayrıntılı bir resmini elde etmek için radyo ve manyetik dalgaları kullanır.
BT taraması : Bu test sırasında, vücudun 3 boyutlu bir resmini elde etmek için X-ışınları çeşitli açılardan çekilir.
Kemik taraması : Bu test, kanınıza enjekte edilen ve artan dolaşım alanlarında yoğunlaşan ve omurga anormalliklerini vurgulayan radyoaktif bir çözelti tespit eder.
Skolyoz Tedavisi
Tedavi çok sayıda faktöre bağlıdır, omurga eğriliğinin derecesi en önemli faktördür. Doktorunuz ayrıca; yaşınız, büyümeye devam etme olasılığınız olup olmadığı, eğrilik miktarı ve türü, skolyoz tipi gibi etkenleri de göz önünde bulunduracaktır.
Korse Kullanımı
Skolyozu olan bir kişi, büyümeye devam ediyorsa ve eğriliği 25 ila 40 dereceden fazlaysa, bir korse kullanması gerekebilir. Korseler omurgayı düzeltmez, ancak eğriliğin artmasını önleyebilir. Erken teşhis edilen vakalarda bu tedavi yöntemi daha etkilidir.
Korseye ihtiyaç duyanlar, büyümeyi bırakana kadar günde 16 ila 23 saat takmalıdır. Bir korsenin etkinliği, onu günde taktıkları saat sayısı arttıkça artar. İki ana tip korse vardır :
Koltuk altı : Plastikten yapılmış ve vücuda yakın olan bu destek neredeyse görünmezdir. Alt omurga kıvrımlarını tedavi etmek için kullanılır ve vücudun alt kısmına oturur.
Milwaukee : Bu destek boyunda başlar ve bacaklar ve kollar hariç tüm gövdeyi kaplar. Koltuk altı desteğinin yeterli olmadığı eğrilikler için kullanılır.
Ameliyat
Cerrahi müdahale genellikle 40 dereceden büyük eğrilikler için yapılır. Bununla birlikte, skolyoz teşhisi konduysa ve eğriliğin günlük hayatınızı kesintiye uğrattığını veya sizi rahatsız ettiğini düşünüyorsanız, bu seçenek hakkında doktorunuzla konuşmalısınız.
Spinal füzyon standart skolyoz ameliyatıdır. Bu prosedürde, doktor bir kemik grefti, çubuklar ve vidalar kullanarak omurlarınızı birbirine kaynaştırır. Kemik grefti, kemik veya buna benzer bir materyalden oluşur.
Çubuklar omurganızı düz bir konumda durmasını sağlar ve vidalar onları yerinde tutar. Sonunda, kemik grefti ve omurlar tek bir kemiğe dönüşür. Çubuklar çocuklarda büyüdükçe ayarlanabilir. Spinal füzyon cerrahisinin risklerinden bazıları şunlardır :
- Aşırı kanama
- İyileşememe
- Enfeksiyon
- Ağrı
- Sinir hasarı
Skolyoz için uzun vadeli etkiler, eğriliğin ne kadar şiddetli olduğuna bağlıdır. Hafif ila orta dereceli vakalar için, durum günlük aktiviteleri ve işlevleri etkilemeyecektir. Şiddetli skolyoz formları olan bireylerin fiziksel kısıtlamaları olabilir.
Skolyoz ile yaşamak zor olabilir. Skolyozunuzu yönetmek için yardım arıyorsanız, bir destek grubu arayabilirsiniz. Destek grupları, benzer durumları yaşayan diğer insanlarla tanışmanıza olanak tanır ve bu durumla günlük olarak başa çıkma konusunda cesaret ve tavsiye almanıza yardımcı olabilir.
Kaynak : https://www.healthline.com/health/scoliosis#diagnosis
