Plasebo Etkisi Nedir? Plasebo Nedir? Plasebo Etkisi Ne Demek?

Zihin, vücut üzerinde güçlü bir etkiye sahip olabilir ve bazı durumlarda vücudun iyileşmesine bile yardımcı olabilir. Hatta zihin bazen sahte bir tedavinin gerçek terapötik sonuçlara sahip olduğuna inanmanız için sizi kandırabilir, bu da plasebo etkisi olarak bilinen bir fenomendir. Bazı durumlarda, plasebolar gerçek tıbbi tedavilerin etkilerini taklit edecek kadar güçlü bir etki uygulayabilir. Yazının devamında; plasebo nedir, plasebo etkisi, plasebo etkisi nedir, plasebo etkisi ne demek gibi sorulara cevap vermeye çalışacağız.

Ancak plasebo etkisi, pozitif düşünceden çok daha fazlasıdır . Bu tepki oluştuğunda, birçok insan aslında “şeker hapı” olan şeye tepki verdiklerini bilmiyor. Plasebolar genellikle tıbbi araştırmalarda doktorların ve bilim adamlarının yeni ilaçların fizyolojik ve psikolojik etkilerini keşfetmelerine ve daha iyi anlamalarına yardımcı olmak için kullanılır.

Plasebo etkisinin neden önemli olduğunu anlamak için, nasıl ve neden çalıştığını biraz daha anlamak önemlidir.

Plasebo Etkisi Nedir?

Plasebo etkisi, bazı kişilerin inaktif “benzer” bir madde veya tedavinin uygulanmasından sonra bir fayda gördüğü bir fenomen olarak tanımlanır. Bu maddenin veya plasebonun bilinen tıbbi bir etkisi yoktur. Bazen plasebo bir hap (şeker hapı) biçimindedir, ancak aynı zamanda bir enjeksiyon (salin solüsyonu) veya tüketilebilir sıvı da olabilir.

Çoğu durumda, kişi görmekte olduğu tedavinin aslında bir plasebo olduğunu bilmez. Bunun yerine, gerçek tedavinin kendilerine verildiğine inanırlar. Plasebo tam olarak gerçek tedaviye benzeyecek şekilde tasarlanmıştır, ancak maddenin tedavi etmek istediği durum üzerinde gerçek bir etkisi yoktur.

Plasebo ve Plasebo Etkisi

Bir “plasebo” ve “plasebo etkisinin” farklı şeyler olduğuna dikkat etmek önemlidir. Plasebo terimi, inaktif maddenin kendisine atıfta bulunurken, plasebo etkisi terimi, bir ilacı almanın, tedavinin kendisine atfedilemeyen herhangi bir etkisini ifade eder.

Plesabo Etkisi Nasıl Mümkün Oluyor?

İnsanlar sahte tedavilerin bir sonucu olarak neden gerçek değişiklikler yaşarlar? Araştırmacılar, plasebo etkisinin gerçek bir etki olduğunu bilseler de, bu etkinin nasıl ve neden meydana geldiğini henüz tam olarak anlamadılar. Bazı insanların sadece plasebo aldıklarında bile neden değişiklikler yaşadıklarına dair araştırmalar devam etmektedir. Bu fenomene bir dizi farklı faktör katkıda bulunabilir.

Hormon Yanıtı

Olası bir açıklama, plasebo almanın endorfin salınımını tetiklemesidir. Endorfinler, morfin ve diğer opiat ağrı kesicilere benzer bir yapıya sahiptir ve beynin kendi doğal ağrı kesicileri olarak görev yapar.

Araştırmacılar, birçok opiat reseptörü içeren alanların hem plasebo hem de tedavi gruplarında aktive edildiğini gösteren beyin taramalarını kullanarak plasebo etkisini eylem halinde gösterebildiler.

Koşullandırma

Diğer olası açıklamalar arasında klasik koşullanma veya öğrenilmiş bir yanıtla sonuçlanan iki uyaran arasında bir ilişki oluşturduğunuzda yer alır. Bazı durumlarda, bir plasebo, istenen etkiyi uyandırana kadar gerçek bir tedavi ile eşleştirilebilir.

Örneğin, sert, ağrılı eklemleri rahatlatmak için düzenli olarak aynı artrit hapı alıyorsanız, bu hapı ağrı kesici ile ilişkilendirmeye başlayabilirsiniz. Artrit hapınıza benzeyen bir plasebo verilirse, buna şartlandırılmış olduğunuz için hala ağrıyı hafiflettiğine inanabilirsiniz.

Beklenti

Beklentilerin veya deneyimleyeceğimize inandığımız şeylerin plasebo etkisinde önemli bir rol oynadığı bulunmuştur. Oldukça motive olmuş ve tedavinin işe yaramasını bekleyen kişilerin plasebo etkisi yaşama olasılığı daha yüksektir.

Reçeteyi yazan bir hekimin tedaviye olan hevesi, bir hastanın nasıl tepki vereceğini bile etkileyebilir. Bir doktor, bir tedavinin arzu edilen bir etkiye sahip olacağına dair çok olumlu görünüyorsa, hastanın ilacı almaktan fayda görmesi daha olası olabilir. Bu, plasebo etkisinin, bir hasta bir hastalığı tedavi etmek için gerçek ilaçlar aldığında bile gerçekleşebileceğini göstermektedir.

Sözlü, davranışsal ve sosyal ipuçları, bir kişinin ilacın bir etkisi olup olmayacağına dair beklentilerine katkıda bulunabilir.

Davranışsal : Durumunuzu iyileştirmek için hap veya enjeksiyon alma eylemi
Sosyal : Rahatlatıcı beden dili, göz teması ve bir doktor veya hemşireyle konuşma
Sözlü : Bir sağlık hizmeti sağlayıcısıyla tedavi hakkında olumlu konuşma

Genetik

Genler ayrıca insanların plasebo tedavilerine nasıl tepki verdiklerini de etkileyebilir. Bazı insanlar genetik olarak plasebolara daha fazla tepki vermeye yatkındır. Bir çalışma, beyin kimyasal dopamininin daha yüksek seviyelerini kodlayan bir gen varyantına sahip kişilerin, düşük dopamin versiyonuna sahip olanlara göre plasebo etkisine daha yatkın olduğunu bulmuştur. Bu genin yüksek dopamin versiyonuna sahip kişiler de daha yüksek düzeyde ağrı algılama ve ödül arama eğilimindedir.

Nocebo Etkisi

Tersine, bireyler bazen “nocebo etkisi” olarak adlandırılan bir yanıt olan bir plaseboya yanıt olarak daha fazla semptom veya yan etki yaşayabilir . Örneğin, bir hasta bir plaseboya yanıt olarak baş ağrısı, mide bulantısı veya baş dönmesi olduğunu bildirebilir.

İlgili içerikler:

Sağlık, ilaçlar, bitkiler ve daha birçok eşsiz konu üzerine güncel makalelerimizden haberdar olmak için sosyal medya hesaplarımızı takip etmeyi unutmayın.

Kaynak: Verywell Mind