Karaciğer, diyetlerimizdeki besinleri vücudun kullanabileceği maddelere dönüştürerek toksinleri zararsız maddelere dönüştürür veya vücuttan atılmasını sağlar.
Karaciğer iyi çalıştığında, metabolizmamız dengede olur. Ancak ilaçlar ve diyet takviyeleri bazen bu sisteme zarar vererek tehlikeli karaciğer sorunlarına yol açabilir.
Herhangi bir ilaç tehlikeli karaciğer sorunlarına neden olabilir; neyse ki, bu tür sorunlar nadiren ortaya çıkıyor. İlaçların karaciğeri nasıl etkileyeceğini tahmin etmek zordur çünkü her hasta belirli bir ilaca nasıl tepki vereceği konusunda farklıdır. Amacımız ilaçların toksisitesini önlemektir.
Akut Karaciğer Yetmezliği Neden Olur?
Akut karaciğer yetmezliği, organın işlev görme yeteneğinin hızlı bir şekilde bozulmasıdır. Veriler, reçeteli ve reçetesiz satılan ilaçların (OTC) ve besin takviyelerinin, diğer tüm nedenlerin toplamından daha fazla akut karaciğer yetmezliği vakalarına neden olduğunu göstermektedir.
Karaciğer ve İlaçlar
Bir ilaca maruz kalan klinik araştırma deneklerinde birkaç ciddi karaciğer toksisitesi vakası bile bulmak, denemeyi sonlandırmak için bir neden olabilir.
Karaciğer hasarına neden olabilecek ilaçları belirlemek, sorunun yalnızca yarısını çözüyor. Klinik öncesi çalışmalarda güvenli görünen ilaçlar hala bazı hastalar için zararlı olabilir. Ne kadar çok ilaç alırsanız, sorun yaşama olasılığınız o kadar artar.
Birkaç ilaç, yalnızca aşırı kullanıldığında karaciğer için toksiktir. Bir örnek asetaminofendir. Asetaminofen, uygun şekilde kullanıldığında genellikle güvenli kabul edilir. Ancak aşırı dozda asetaminofen, ilaçla ilişkili karaciğer hasarının en yaygın nedenidir, bunlar kazara veya başka bir şekilde meydana gelir.
Asetaminofen, kas-iskelet ağrısı ve ateşi, alerjiler, öksürük, soğuk algınlığı, grip ve hatta uykusuzluğu tedavi etmek için yaygın olarak kullanılan yüzlerce OTC ve reçeteli ilaçta aktif bir bileşendir. Ciddi karaciğer hasarına yol açan aşırı dozlar, tüketicilerin yanlışlıkla hem OTC’yi hem de asetaminofen içeren reçeteli ilaçları almalarından kaynaklanmıştır.
Asetaminofen ve bir narkotik içeren reçeteli ilaçlarla kasıtsız aşırı dozlar, asetaminofen ile ilişkili karaciğer yetmezliği vakalarının önemli bir kısmından sorumlu olmuştur ve bunların bazıları karaciğer nakli veya ölümle sonuçlanmıştır.
Bazı antibiyotikler ve nonsteroid antienflamatuar ilaçlar da karaciğer hasarına neden olabilir.
Karaciğer iltihabı olan hepatitin birkaç potansiyel nedeni olabilir. İlaçlar, viral hepatite (viral enfeksiyonun neden olduğu karaciğer iltihabı) çok benzeyen bir hepatite neden olabilir.
Karaciğer Hastalıkları Belirtileri
Yorgun hissedebilir ve iştahsız olabilirsiniz. Daha aşırı durumlarda, gözleriniz ve cildiniz sararır (sarılık). Karaciğer vücuttaki toksinleri gerektiği gibi temizleyemediği için cildiniz kaşınır.
Hastalar bu semptomları daha önce kullanmadıkları bir ilacı aldıklarında yaşıyorlarsa, derhal tıbbi yardım almalı ve neden olarak belirlenirse bu ilacı kullanmayı bırakmalıdır.
Semptomlar ortaya çıkarsa ve hasta uzun süredir ilaç kullanıyorsa, başka bir neden olabilir. Obezite ve aşırı alkol tüketimi de karaciğere zarar verebilir.
Riskleri ve Faydaları Düşünmek
Hastaların, tedaviye başladıklarında herhangi bir ilacın risklerini ve faydalarını doktorlarıyla tartışmaları gerekiyor. Ayrıca diyet takviyelerini almadan önce de doktorlarıyla görüşmelidirler.
Bazı hayat kurtarıcı ilaçlar, bazı hastalar için tek seçenektir.
Uzmanlar, “Bir ilacın onayını onaylamadan veya reddetmeden önce, risklerini değerlendiriyor ve 10.000 kişiden yalnızca biri kötü bir şekilde etkilenecek olsa bile karaciğer hasarı potansiyelini belirlemeye çalışıyoruz” diyor. “Bazı ilaçlarda, örneğin kanser hastaları için, tedavinin faydaları risklerden çok daha ağır basabilir.”
Karaciğer, kanser tedavisinde olduğu gibi %65’i yok edildiğinde veya ameliyatla alındığında bile yenilenebilir. Bu çok yönlü organ, genellikle ilaç ürünleri de dahil olmak üzere çeşitli yabancı maddelere uyum sağlayabilir ve bunlara toleranslı hale gelebilir. Ancak karaciğer sağlıklı değilse, ilaç etkileşimlerinden kaynaklanan komplikasyonlar daha da kötü olabilir.
İlgili içerikler:
- Parasetamol Yan Etkileri, Parasetamol Etki Mekanizması, Parasetamol Zehirlenmesi
- NSAİİ Nedir? NSAİ İlaçlar Ne İşe Yarar? NSAİ İlaçlar, NSAİİ Yan Etkileri ve Riskleri Nelerdir?
- İbuprofen Yan Etkileri, İbuprofen Bağımlılık Yapar Mı? İbuprofen Alerjisi
- Alkol Vücuttan Nasıl Atılır? İdrar Tahlilinde Alkol Çıkar Mı? Alkol Nefes Testi
- Çok Fazla Vitamin Almanın Olası Riskleri
- Aspirin Zararları, Aspirin Risk ve Önlemleri Nelerdir? Aspirin İlaç Etkileşimleri Aspirin Çocuklar İçin Güvenli Midir?
- Alkol ve Antibiyotikleri Birlikte Almanın Zararları Nelerdir? Alkol ve Antibiyotik Etkileşimi
Sağlık, ilaçlar, bitkiler ve daha birçok eşsiz konu üzerine güncel makalelerimizden haberdar olmak için sosyal medya hesaplarımızı takip etmeyi unutmayın.
Kaynak: FDA
