Meyvelerde, sebzelerde, çayda, kakaoda ve şarapta bulunan çeşitli flavonoid türleri vardır. Bazı yiyeceklere rengini verir, bitkilere ultraviyole (UV) ışınlarından ve enfeksiyondan koruma sağlar ve sağlık açısından faydalar sağlayabilir
Flavonoid Çeşitleri ve Besin Kaynakları
Flavonoid nedir? Biyoflavonoidler olarak da bilinen flavonoidler, altı alt sınıfa sahip bir polifenol bitki bileşiği ailesidir. Şu anda 6.000’den fazla bilinen flavonoid vardır.
Flavonoidler 1930’da bilim adamları tarafından bir portakaldan ilk kez çıkarıldığında, yeni bir vitamin türü olduğu düşünülüyordu ve bu nedenle P vitamini olarak adlandırılıyordu. Flavonoidler vitamin olmadığından bu isim artık kullanılmamaktadır.
Flavonoidler, bitkilerde enfeksiyonu önlemek, güneşe ve çevresel strese karşı korumak ve tozlaşma için böcekleri çekmeye yardımcı olmak gibi işlevleri vardır. Çilek, kiraz ve domates gibi birçok koyu renkli meyve ve sebzenin rengini veren de yine flavonoidlerdir.
Başlıca Flavonoid Sınıfları ve Flavonoid İçeren Bitkiler
Flavonoller:
Diyetteki en bol flavonoid kaynağı olan flavonoller arasında kaempferol, quercetin, myricetin ve fisetin bulunur. Bu bileşikler zeytinyağı, çilek, soğan, lahana, üzüm, domates, kırmızı şarap ve çaylarda bulunur.
Flavonlar:
Bunlar aynı zamanda gıda tedariğinde de yaygın olarak mevcuttur. Maydanoz, kekik, nane, kereviz ve papatyada bulunurlar.
Flavanoller ve flavan-3-ol’ler:
Bu alt sınıf, siyah, yeşil ve oolong çayında yüksek konsantrasyonlarda bulunan epikateşin ve epigallokateşin gibi kateşinleri içerir. Flavanoller ayrıca kakao, elma, üzüm ve kırmızı şaraplarda da bulunur.
Flavanonlar:
Turunçgillerde bulunan flavanonlar portakal, limon ve diğer turunçgil kabuklarının acı tadından sorumludur. Örnekler arasında hesperitin, naringenin ve eriodictyol bulunur.
İzoflavonlar:
En iyi bilinen izoflavonlar, soya fasulyesi ve soya ürünlerinde bulunan genistin ve daidzin’dir.
Antosiyanidinler:
Kırmızı, mavi veya mor meyve ve sebzelerin çoğu renklerini antosiyanidinlerden alır. Cyanidin, delphinidin ve peonidin gibi bileşikler kızılcık, çilek, yaban mersini, böğürtlen, üzüm ve kırmızı şarapta bulunur.
Flavonoidlerin Yararları
Flavonoidlerin çeşitli sağlık yararları sağladığı; kalp hastalığı, diyabet ve diğer hastalıkları önlemeye yardımcı olduğu düşünülmektedir.
Flavonoidlerin belki de üzerinde en çok çalışılan işlevi, antioksidan görevi görme yetenekleridir. Hücre hasarına ve hastalığa yol açabilen serbest radikal adı verilen reaktif moleküllerin oluşumunu azalttığı gösterilmiştir.
Flavonoidlerin yararları ile ilgili çoğu araştırma test tüplerinde yapılmıştır. Bu nedenle vücuttaki flavonoidlerin aktivitesi tam olarak anlaşılamamıştır.
Aslında, genellikle zayıf bir şekilde emildikleri ve biyolojik olarak çok fazla yararlanamadıkları düşünülüyor.
Metabolizmanızın vücudunuzdaki flavonoidlerin biyoyararlanımını büyük ölçüde etkilediği görülmektedir. Ayrıca flavonoidler vücuttan hızlı bir şekilde atılabilmektedir.
Flavonoidler tüketildiğinde metabolit adı verilen bileşiklere ayrılırlar. Bu metabolitlerin bazıları, türetildikleri flavonoidinkine benzer özellikler gösterebilir. Araştırmalar, flavonoidlerin karbonhidrat, protein veya yağlarla tüketilip tüketilmemesinin, biyoyararlanımlarını ve emilimlerini etkileyebileceğini öne sürüyor. Bu faktörler ayrıca bağırsak bakterilerinizin bileşiminden de etkilenebilir.
Sınırlamalar olsa da, bazı insan çalışmaları flavonoidlerin olası sağlık yararlarına sahip olduğunu göstermektedir.
Aşağıda, çoğu antioksidan aktivitelerinden ve tam olarak anlaşılmayan diğer mekanizmalardan kaynaklanan bu faydalardan bazıları verilmiştir :
Beyin sağlığı:
Kakao flavanolleri üzerine yapılan birkaç araştırma, bunların beyin hücrelerini koruyabileceklerini ve insanlarda beyin sağlığını artırabileceklerini göstermektedir.
Şeker hastalığı:
Bir inceleme, diyetle yüksek miktarda spesifik flavonoid alımının, daha düşük tip 2 diyabet riski ile ilişkili olduğunu buldu. Günlük tüketilen her 300 mg flavonoid için diyabet riski% 5 azaldı.
Kalp hastalığı:
İnsanlarda yapılan 14 çalışmanın gözden geçirilmesi, belirli flavonoid sınıflarının, özellikle flavonoller, antosiyanidinler, proantosiyanidinler, flavonlar, flavanonlar ve flavan-3-ol alımının, önemli ölçüde daha düşük kalp hastalığı riski ile ilişkili olduğunu gösterdi.
Bazı gözlemsel çalışmalardan elde edilen sonuçlar flavonoidlerin hastalığa karşı korunmaya yardımcı olabileceğini öne sürerken, flavonoidlerin insan sağlığını nasıl etkilediğini tam olarak anlamak için daha kapsamlı araştırmalara ihtiyaç vardır.
Bu yazımız flavonoidlerin olası sağlık yararlarından sadece birkaçını vurgulamaktadır. Büyüyen bir araştırma grubu, flavonoidlerin işlevlerinin yanı sıra belirli flavonoid sınıflarını incelemektedir.
İlgili içerikler:
- Çikolata Sağlıklı Mı? Flavanoller ve Kalp Sağlığı, Kakao Faydaları
- Centiyane Kökü: Faydaları, Yan Etkileri, Dozaj ve Türleri
- Sumak Nedir? Sumak Faydaları, Sumak Kullanımı, Türleri, Yan Etkileri ve Güvenlik Önlemleri
- Bergamot Çayı (Earl Grey) Nedir, Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?
- Mavi Nilüfer Çiçeği Nedir? Mavi Lotus Bitkisi Yararları ve Yan Etkileri
- Maydanozun Faydaları Nelerdir? Maydanozun Besin Değerleri ve İçerdiği Sağlıklı Bileşikler
- Kekik Faydaları, Kekik Neye İyi Gelir? Kekik Çayı, Kekik Çayı Faydaları
Sağlık, ilaçlar, bitkiler ve daha birçok eşsiz konu üzerine güncel makalelerimizden haberdar olmak için sosyal medya hesaplarımızı takip etmeyi unutmayın.
Kaynaklar :
Shashank Kumar Abhay K. Pandey”Chemistry and Biological Activities of Flavonoids: An Overview” Scientific World Journal. 2013; 2013: 162750. doi: 10.1155/2013/162750
A. N. Panche, A. D. Diwan, and S. R. Chandra”Flavonoids: an overview” J Nutr Sci. 2016; 5: e47. doi: 10.1017/jns.2016.41
Silvina B. Lotito,Wei-Jian Zhang, Chung S. Yang, Alan Crozier, Balz Frei “METABOLIC CONVERSION OF DIETARY FLAVONOIDS ALTERS THEIR ANTI-INFLAMMATORY AND ANTIOXIDANT PROPERTIES” Free Radic Biol Med. 2011 Jul 15; 51(2): 454–463. doi: 10.1016/j.freeradbiomed.2011.04.032
Valentina Socci,Daniela Tempesta,Giovambattista Desideri,Luigi De Gennaro, and Michele Ferrara “Enhancing Human Cognition with Cocoa Flavonoids” Front Nutr. 2017; 4: 19. doi: 10.3389/fnut.2017.00019
Xia Wang, Ying Y Ouyang , Jun Liu, Gang Zhao”Flavonoid intake and risk of CVD: a systematic review and meta-analysis of prospective cohort studies” The British Journal of Nutrition 2014 Jan 14;111(1):1-11 Doi : 10.1017/S000711451300278X
Hui Xu, Jia Luo, Jia Huang, Qian Wen, “Flavonoids intake and risk of type 2 diabetes mellitus”Medicine (Baltimore). 2018 May; 97(19): e0686. doi: 10.1097/MD.0000000000010686