Sinir sistemi işlevsel olarak otonom ve somatik olmak üzere iki kısımda incelenir. Otonom kısım; vücutta istem dışı çalışan tüm sistemleri kontrol eden bölümdür. Somatik kısım ise duysal ve motor sistem ile diğer fonksiyonları içerir. Duysal sistem vücudun içinden ve dışından gelen tüm uyarıları sinir sistemine ulaştırırken motor sistem kas hareketi gerektiren durumlarda sinir sisteminin uyarılarını kaslara ulaştırır.
İstemli hareket komutları kortikal asosiyasyon alanlarında başlar. Hareketleri planlamak için korteks, bazal gangliyonlar ve serebellum ortak olarak çalışır. Kortekste planlanan hareket; kortikospinal ve kortibulbar traktuslar yolu ile motor nöronlara iletilir. Serebellum hareketi ayarlamak ve yumuşatmak için geri bildirim sağlar.
İskelet kası lifleri kendilerine sinirler aracılığı ile bir uyarı gelmedikçe kasılmazlar. İskelet kasının dışarıdan bir uyarı olmadan çalışabilme özelliği yoktur.
Motor sinir soması medulla spinalisin ön boynuz bölgesinde yer alır. Onun aksonu medulla spinalisten çıkar ve iskelet kaslarına gider. Motor sinirin iskelet kası ile yaptığı bağlantı noktasına sinir-kas kavşağı denir.
Alfa motor nöronun aksonu iskelet kasına yaklaştığında pek çok dallanma yapar ve her bir dal ayrı bir iskelet kası hücresi ile bağlantı kurar. Böylece bir motor nörondaki aksiyon potansiyeli pek çok kas hücresinin kasılması ile sonuçlanır. Bir kas hücresi yalnızca bir motor nöron ile bağ kurar. Sinapslarda rol oynayan nörotransmitter madde Asetilkolin adi verilen maddedir.
Alfa motor nöronda aksiyon potansiyeli oluştuğunda motor nöronun akson terminalinden sinir-kas kavşağına asetilkolin salgılanır ve kas hücresinin sarkolemması üzerindeki, nikotinik tipteki asetilkolin reseptörlerine bağlanır. Bu bağlanma kas hücrelerinde aksiyon potansiyeli oluşumuna neden olur. Kas hücrelerinde oluşan aksiyon potansiyeli ise kas hücresinin sarkoplazmik retikulumundan Ca+2 ‘un kas hücresi sitoplazmasına salınımına neden olur. Ca+2 kasta kasılmayı başlatır.
Sağlık, ilaçlar, bitkiler ve daha birçok eşsiz konu üzerine güncel makalelerimizden haberdar olmak için sosyal medya hesaplarımızı takip etmeyi unutmayın.
Kim E. Barret, Susan M. Barman, Scott Boitano, Hedwen L. Brooks: Ganong’un Tıbbi Fizyolojisi 24. Baskı , 2015
