Bağışıklık süresi, farklı hastalıklara ve farklı aşılara göre değişir. Yaşam boyu bağışıklık her zaman doğal enfeksiyon (hastalığa yakalanma) veya aşı ile sağlanmamaktadır. Aşı dozlarının önerilen zamanlaması, hastalığa karşı savunmasızlığın en yüksek olduğu dönemi kapsayacak en iyi bağışıklık korumasını sağlamayı amaçlamaktadır.
- Günümüzde kullanılan birçok aşı nispeten yenidir ve koruma sağladıkları sürenin uzunluğu ile ilgili veriler sürekli olarak güncellenmektedir.
- Doğal enfeksiyondan sonra birçok hastalık için bağışıklık azalır
- Aşıların sağladığı bağışıklık süresi, bir dizi faktöre, özellikle aşının kendisine bağlı olarak değişir.
- Canlı aşılar genellikle alt ünite aşılardan daha uzun ömürlü bağışıklık sağlar
- Alt birim aşılar sıklıkla birincil kurslar ve güçlendiriciler gerektirir
- Polisakkarit aşılar uzun ömürlü hafıza hücreleri oluşturmaz
- Dozlar arasındaki aralık çok kısa ise, bağışıklık süresi etkilenebilir. – Bu nedenle minimum aralıklar gereklidir
- Çok genç ve çok yaşlılarda bağışıklık süresi sınırlanabilir
Aşı İmmünojenitesi
Aşı immünojenitesi, bir aşıya verilen immün tepkisinin bir ölçüsüdür ve genellikle kandaki spesifik antikorların ölçülmesiyle elde edilir. Tüm aşılar olmasa da bazıları için, belirli antikor seviyelerinin tanımlanmış eşiği koruma ile ilişkilendirilmiştir. Ancak bu, bir kişinin hastalığa karşı tamamen korunup korunmadığını kesin olarak söylemez. İyi bir bağışıklık hafızası kurulmuşsa, güçlendirici bir aşı dozunun ardından antikor seviyelerinde büyük bir artış meydana gelir.
Aşı Etkinliği ve Etkililiği (Efficacy-Effectiveness)
Aşı etkinliği ve etkililiği, aşılanmış ve aşılanmamış kişiler arasındaki hastalık oranlarını karşılaştıran ölçülerdir. Etkinlik, kontrollü klinik çalışmalarda ölçülürken, aşının genel popülasyonda kullanımı onaylandıktan sonra etkililiği ölçülür. Bunlardan, aşı ile korunmasını beklediğimiz ve aşılanmış kişilerin oranını belirleyebiliriz.
Sürü bağışıklığı (topluluk bağışıklığı), daha büyük topluluğun korunduğu önemli bir mekanizmadır. Bazı hastalıklar için, yeterince insan bağışıklığa sahipse, hastalığın bulaşması azalır veya ortadan kaldırılır. Bu özellikle kızamıkçık ve pnömokok hastalığı gibi hastalıklar için geçerlidir. Hastalığın popülasyona yeniden girmesini önlemek için yüksek aşı kapsamı sürdürülmelidir.
Hiçbir aşı %100 etkili değildir, aşılamadan sonra insanların küçük bir yüzdesi korunmaz ve diğerleri için koruma zamanla azalabilir. Ayrıca, bağışıklık baskılanması gibi belirli koşullar nedeniyle bazı insanlar aşı olamamaktadır. Bu insanların etrafındakilerde bağışıklığı sürdürmek onları hastalıklardan korur.
Aşıların Koruma Süresi
Hastalık | Önerilen tüm dozların alınmasından sonra tahmini koruma süresi | Açıklama |
---|---|---|
Boğmaca | 4-6 yıl | Doğal enfeksiyondan bağışıklık da azalır. 11 yaşında güçlendirici sunulmaktadır |
Difteri | 10 yıl civarında | Destek aşısı 45 ve 65 yaşlarındaki yetişkinlerde önerilir |
Tetanos | 13-14 yıl %96 , 25 yıl %72 korumalı | Destek aşısı 45 ve 65 yaşlarındaki yetişkinlerde önerilir |
Çocuk felci | En az 18 yıl boyunca %99 koruma | Risk altındaki ülkelere seyahat edenlere destek aşısı önerilir |
Haemophilus influenzae tip B | Yaklaşık 9 yıl | Bu aşı için gözlenen mükemmel immünojenite, uzun vadeli koruma sağlar |
Hepatit B | Yaklaşık 20 yıl | Serokonversiyon geçirenler için muhtemelen ömür boyu koruma |
Kızamık | >% 96 aşılarda ömür boyu | Toplum koruması, aşılanamayacak kadar genç veya MMR aşısı olamayanlara bulaşmayı durdurmak için önemlidir |
Kabakulak | >% 90’da 10 yıl, zamanla yavaş yavaş azalır | Bağışıklık süresi farklı popülasyonlara göre değişir. Kızamık veya kızamıkçık kadar uzun ömürlü değildir |
Kızamıkçık | Aşıların çoğu (>% 90)> 15-20 yıl korunmuştur | Toplum koruması, aşılanamayacak kadar genç veya MMR aşısı olamayanlara bulaşmayı durdurmak için önemlidir |
Pnömokok | > Konjuge aşılar için şimdiye kadar 4-5 yıl | Bugüne kadar aşılananlarda antikor konsantrasyonları yüksek kalmıştır. Toplum koruması, çocukları aşılamanın toplumdaki her yaşta hastalığı azaltması anlamına gelir |
İnsan papilloma virüsü (HPV) | > Bugüne kadar 5-8 yıl | Antijen tehdidinin ardından verilen yanıt, aşıdan bağışıklığın muhtemelen çok uzun vadeli olduğunu gösterir. Topluluk bağışıklığı gözlemlenmekte |
Suçiçeği | Tek doz – bilinmiyor Bugüne kadar 14 yıldan uzun iki doz | Sadece bir doz verildiğinde 2 yıl içinde hafif atılım hastalığı ortaya çıkabilir. Virüs hala dolaşımdayken bağışıklık güçlendirilir. Toplum bağışıklığı hastalık kontrolünde önemli bir rol oynar |
İlgili içerikler:
- Grip Aşısının Yan Etkileri Nelerdir? Kimler Grip Aşısından Kaçınmalıdır? Grip Aşısının Faydaları
- Çin Aşısı Başarı Oranı Hakkında Karışık Sonuçlar, Sinovac Aşısı
- Koronavirüs Aşısı: Nanopartikül İçerikli Geleceğin Korona Aşısı
- Koronavirüs Aşısı ile İlgili Akla Takılan Sorular: Güvenlik, Koruma Seviyesi ve Uzun Süreli Verilerin İncelenmesi
- Koronavirüs Aşısı : Üretim ve Dağıtımda Kullanılan Teknolojiler
- Pfizer COVID-19 Aşısı Erken Sonuçlarda %95 Etkili – Pfizer Koronavirüs Aşısı
Sağlık, ilaçlar, bitkiler ve daha birçok eşsiz konu üzerine güncel makalelerimizden haberdar olmak için sosyal medya hesaplarımızı takip etmeyi unutmayın.
Kaynak: https://www.immune.org.nz/vaccines/efficiency-effectiveness